Organik Kimya Nedir?

Nedir organik peki? Esas olarak karbon (C) bileşikleri diyebiliriz ama
çoğunlukla yalnız değil karbon, yanında oksijen (O) var; hidrojen (H)
var; nitrojen (azot) (N) var. Liste uzar gider. Sonuçta kısaca, karbonun
bu elementlerle yaptığı bileşiklere verilen genel isim. Günlük hayatta
kullandığımız şeylerin büyük bir yüzdesi organik moleküllerden oluşuyor.
Başlayalım. Sabah kalktık. Tuvalete gittik. İşimizi hallettik. Ne
yaptık, elimizi yıkadık. Neyle? Sabunla. Uğurcum durdur burda. Sabun
deyip geçme. Uzun karbon zincirli karboksilik asitlerin değişik
tuzlarından elde ediliyor bin yillar boyunca. Uzun karbon zincirli
karboksilik asitlerde ne oluyor? Yağ asidi diyoruz bunlara çünkü,
bunların üç tanesi bildiğimiz gliserin ile birleştiğinde yediğimiz,
yemek yaptığımız yağı oluşturuyor. Zaten, sabun eldesi de bunun tersi
işlemi ile gerçekleştiriliyor. Günümüze dönelim. Sabunların içinde bir
çok katkı maddesi, boyar madde, parfüm, nemlendirici madde, koruyucu
madde. Bunların hepsi de farklı farklı organik bileşikler. Tuvaletten
çıktık. Karnımız zil çalıyor. Kahvaltı zamanı. Ne yiyoruz. Peynir, süt,
yumurta, ekmek. Bunların içlerinde vucudumuzun besin olarak kullandığı,
protein, yağ, karbonhidratlar vitaminler mevcut. Karbonhidrat dedik,
burda durdur Uğurcum. Hepimiz sıklıkla duyarız bunu. Karbohidratlı
bileşikler kilo yapar vs. diye. Karbonhidrat aslında bir çok şeker
molekülünün bir araya gelip oluşturduğu yapıdan başkası değil. Nişastayı
biliyoruz. O da aynı. Hepsi de şekerin, daha bilimsel adıyla
sakkaritlerin farklı farklı bir araya gelmesiyle oluşan organik
moleküller. En ünlü sakkarit ise glikoz.

Kahvaltı bitti. Okula
gitme zamanı. Neyle, otobus ya da otomobille. Araba diyelim bir kısaca.
Arabaları çalıştıran benzin ise, 8 karbonlu bir hidrokarbon karışımıdır.
Karışımdaki maddelerin oranı ise benzinin süper ya da normal olmasını
belirler.

Okula geldik, derse geç kalmışız. Hemen defterimizi
açtık. Burda duralım Uğurcum. Defter, yani kağıt. İlginç bir akrabalık
vardır aslında kağıt ile nişasta arasında. Kağıt selüloz denen
hammaddeden yapılır. Ağaçlarda, yapraklarda bulunur. Nişasta ve selüloz,
her ikisi de aslında binlerce glikozun biraraya gelmesiyle oluşmaktadır
ama tek farkı, iki glikoz arasında oluşan bağın farklılığı. Ve
vucudumuzdaki enzimler, nişastaki glikozları koparabilirken, maalesef
selülozdakileri koparamıyor, yani sindiremiyoruz.

Hoca derste
tepegöz ile birşeyler gösteriyor. Ne ile gösteriyor, asetat dediğimiz
şeffaf kağıtlarla. Burda durduk Uğurcum. Asetatın yapısı da aslında
selülozdur ama selüloz moleküllerindeki hidroksi gruplarına asetil grubu
bağlanmıştır. Bu yüzden genel ismi asetat olarak kalmıştır. Teknik
ismi, ingilizce tranperancy, türkçe ise saydam ya da seffaf kağıttır.