Ay ve Özellikleri Nelerdir?

Ay ve Özellikleri Nelerdir?

AY VE AY'IN YAPISI

- Ay,
Yerkürenin uydusu olan küçük bir gezegendir. Güneş'ten aldığı ışığı
yansıttığı için parlak görülür. Ay'daki kraterlerin, göktaşlarının
çarpmasıyla oluştuğu sanılmaktadır.

- Ay'a ilk defa 20 Temmuz
1969'da inilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda aşağıdaki sonuçlara
ulaşılmıştır:

- Ay'da hava ve su olmadığı için hayat yoktur.

-
Gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı çoktur. Gündüzleri 100C ye
çıkan sıcaklık geceleri sıfırın altına düşer.

- Ay'dan gökyüzü
atmosfer olmadığı için simsiyah görünür.

- Ay'ın yüzeyi gri
renkli kum ve kayalarla kaplıdır.

- Yüzeyinde krater adı verilen
büyük çukurlar vardır. Bu kraterler, uzayda dolaşan büyük kayaların Ay'a
çarpması sonucu oluşmuştur.

Ay, üç değişik hareket yapar:

1.
Kendi çevresinde döner. Bu dönüşünü 29,5 günde tamamlar.

2.
Yerküre çevresinde döner. Bu dönüşünü de 29,5 günde tamamlar.

3.
Yerküre ile birlikte Güneş'in çevresinde döner. Bu dönüş bir yıl sürer.

Ay'ın
kendi çevresinde ve Dünya çevresindeki dönüşlerini aynı sürede
tamamlaması nedeniyle biz hep aynı yüzünü görürüz. Ay'daki gece ve
gündüz 5'er gün sürer.

Ay'ı her gün aynı saatte, aynı yerde
göremeyiz. Bunun nedeni, Dünya'nın kendi çevresindeki hareketi ile Ay'ın
Dünya çevresindeki hareketidir. Ay'ın görünümündeki farklılıklara Ay'ın
evreleri denir.

Ay'ın dört ana evresi vardır:

Yeniay: Bu
evrede Dünya, Ay ve Güneş aynı doğrultudadır. Ayın ışık almayan yüzü
Dünya'ya dönük olduğundan yeniay görülmez.

İlkdördün: Ay, Güneş
batarken tepemizde gözlenir.

Dolunay: Ay, Güneş batarken doğuda
gözlenir.

Sondördün: Güneş doğarken tepemizde gözlenir.

GÜNEŞ,
DÜNYA VE AY ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Güneş, Dünya ve Ay'ın
hareketleri, Dünyamızı etkileyen iki önemli olaya yol çar. Bunlardan
biri, Güneş ve Ay tutulması, diğeri ise gel-git olayıdır.

Güneş
Tutulması: Güneş tutulmasında Ay, Güneş ve Dünya'nın arasına girer. Bu
konumda Dünya'nın bir bölümü Güneş'ten doğrudan ışık alamaz. Bu olay,
Dünya'nın bu bölgesinde yaşayanlar için Güneş tutulmasıdır.

Ay
Tutulması: Ay tutulmasında Dünya, Güneş ve Ay arasına girer. Bu durumda
Ay'ın tamamı ya da bir bölümü belirli bir zaman diliminde Güneş'ten ışık
alamaz. Dünya'nın gölgesi üzerine düştüğünden Ay kararmış görünür. Bu
olaya Ay tutulması denir.

Gel-Git Olayı: Kütle çekimi kanunu
uyarınca Güneş, Dünya ve Ay da birbirlerini çekerler. Ay, Dünya'yı
kendine doğru çekerken, çekim kuvveti Dünya'nın Ay'a yakın bölgelerinde
daha fazla olur. Bu durumda Ay'a yakın bölgelerdeki sular kabarırken,
bıraktıkları boşluk diğer bölgelerin suları tarafından doldurulur. Yani
bir bölgede gel denilen kabarma olayı yaşanırken, başka bir bölgede git
olayı yani alçalma olayı meydana gelir. Gel-git olayı bir yerde 6 saatte
bir yinelenir. Suların kabarmasından 6 saat sonra sular çekilir. Daha
sonraki 6 saatte yine kabarır. Öyleyse iki kabarma ya da alçalma
arasındaki süre 12 saattir.

Gel, git olayı nedeniyle; Dünya'nın
kendi etrafında dönüş hızı azalmaktadır(günler uzamaktadır). Ay, giderek
Dünya'dan uzaklaşmaktadır.