Harita Çeşitleri

Harita Türleri

Bir kentin imar planının çıkarılması, karayolu,
demiryolu ya da köprü yapımı için en uygun yerin belirlenmesi,
arkeoloji, coğrafya gibi birçok alanda araştırma yapılması sırasında
haritalardan yararlanılır. Haritalar konularına ve ölçeklerine göre
ikiye ayrılır.

Konularına Göre Haritalar

Konularına göre
haritalar, kullanım amaçlarına göre genel haritalar ve özel haritalar
olarak ikiye ayrılır.

Genel Haritalar
Toplumun geniş kesimi
tarafından kullanılabilen haritalardır.

- Topoğrafya Haritaları

İzohips
(eş yükselti) eğrisi yöntemi ile yapılır. Araziyi ölçekleri oranında
ayrıntıları ile gösterirler. Ölçekleri 1 / 20.000 ile 1 / 500.000
arasında değişir. 1 / 20.000'den büyük ölçekli olanlar kadastro
işlerinde ve askeri amaçlarla kullanılır. Bu haritalardan ölçek, uzunluk
alan ve eğim hesaplamada yararlanılır.

- Fiziki Haritalar

Fiziki
haritalar, yeryüzünün kabartı ve çukurluklarını gösteren orta ya da
büyük ölçekli haritalardır.

Fiziki haritalar hazırlanırken eş
yükselti ve eş derinlik eğrileri geniş aralıklarla geçirilir. Bu
aralıklar çeşitli renklerle boyanır. Yükseltiler genellikle yeşil, sarı
ve kahverenginin çeşitli tonları ile, derinlikler ise açıktan koyuya
mavi rengin tonları ile gösterilir.

- Siyasi ve İdari Haritalar

Yeryüzünde
veya bir kıtada bulunan ülkeleri, bir ülkenin idari bölünüşünü,
yerleşim merkezlerini gösteren haritalardır. Bu haritalardan uzunluk ve
alan bulmada yararlanılır. Ancak yer şekilleri hakkında bilgi
edinilemez.

- Duvar ve Atlas Haritaları

Eğitim ve öğretim
amacına yönelik haritalardır. Ölçekleri 1 / 1.100.000'dan daha küçüktür.
Dünya'nın tümünü, kıtaları veya ülkeleri gösterirler.

Özel
Haritalar

Belirli bir konu için hazırlanmış haritalardır. Bu
haritalardan bazıları şunlardır:

- Araziden Yararlanma Haritaları

Bir
bölgede arazinin nasıl kullanıldığını gösteren haritalardır. Bu
haritalar yardımıyla ekili-dikili alanların, çayır ve mera alanlarının,
orman alanlarının, bölünüşü ile kayalık, bataklık gibi kullanılmayan
alanlar hakkında bilgi edinilir. Tarımın türü ve tarım ürünleri de bu
haritalarda gösterilir.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

-
Ekonomi Haritaları

Dünya'nın bütününün ya da bir bölümünün
ekonomik özelliklerini gösteren haritalardır. Bu haritalar yardımıyla
endüstri kuruluşlarının türü, sayısı, dağılışı, çalışanların sayısı
hakkında bilgi edinilir.

- Hidrografya Haritaları

Bir
bölgenin su potansiyeli (akarsular, göller, yeraltı suları, kaynaklar)
hakkında bilgi veren haritalardır. Bu haritalar yardımıyla akarsuların
drenaj tipi, akım miktarı, kanallar, göl sularının özellikleri, yeraltı
sularının türü, kaynakların türü sayısı ve verimlilik derecesi hakkında
bilgi edinilir.

- İzoterm Haritaları

Bir bölgede, eş
sıcaklıktaki noktaları birleştiren eğriye izoterm denir.

İzotermler
yardımıyla çizilen izoterm haritalarından, bir bölgedeki sıcaklık
dağılışı hakkında bilgi edinilir.

Sıcaklık dağılışını daha iyi
gösterebilmek için, bu haritalar sıcaklık basamaklarına uygun olarak
renklendirilir. Sıcak yerler için kırmızının tonları soğuk yerler için
mavinin tonları kullanılır.

- Jeomorfoloji Haritaları

Bir
bölgedeki şekillenme süreci yani iç ve dış güçlerin etkisiyle oluşan yer
şekilleri hakkında bilgi veren haritalardır.

Bu haritalarda
faylar, yamaçlar, vadi türleri, birikinti konileri, sekiler, ovalar ve
daha bir çok yer şekli taranarak gösterilir. Yer şekillerinin kolay
ayırt edilmesi amacıyla bu haritalar renklendirilir.

- Nüfus
Haritaları

Dünya'nın bütününde ya da bir bölümündeki nüfusun
dağılışı ve özellikleri hakkında bilgi veren haritalardır. Bu
haritalarda nüfus dağılışı noktalama ile gösterilir. Nüfus yoğunluğu
haritaları ise renklendirilir.

- Toprak Haritaları

Bir
bölgenin toprak özellikleri ve dağılışları hakkında bilgi veren
haritalardır. Bu haritalardan, yetiştirilecek ürünlerin belirlenmesi,
buna bağlı olarak topraklardan daha iyi verim alınabilmesi gibi bir çok
konuda yararlanılır.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Ölçeklerine
Göre Haritalar

- Büyük Ölçekli Haritalar

Ölçekleri 1 /
200.000'e kadar olan bu haritalarda:
* Küçültme oranı azdır.
*
Ayrıntı fazladır.
* Birim düzlemde gösterilen gerçek alan küçüktür.
*
Eşyükselti eğrileri arasındaki yükselti farkı azdır.
* Planlar ve
topoğrafya haritaları bu gruba girer.

- Orta Ölçekli Haritalar

*
Ölçekleri 1 / 200.000 ile 1 / 1.000.000 arasında olan haritalardır.
*
Ayrıntılar, büyük ölçekli haritalar göre daha azdır.

- Küçük
Ölçekli Haritalar

Ölçekleri 1 / 1.000.000'dan daha küçük olan
haritalarda;
* Ayrıntı en azdır.
* Küçültme oranı en fazladır.
*
Birim düzlemde gösterilen gerçek alan büyüktür.
* Eşyükselti
eğrileri arasındaki farkı fazladır.
* Duvar ve atlas haritaları bu
gruba girer