Heyelan ve Erozyon Nedir? Nasıl Oluşur

HEYELAN (TOPRAK KAYMASI)

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]



Heyelan, toprağın üst kısmı ile birlikte
alttaki ana kayanın bulunduğu yerden kayarak yer değiştirmesidir.

HEYELANDA
ETKİLİ FAKTÖRLER

Eğimin fazla olması.

Yağışların fazla
olması

Toprak özellikleri (killi olması)

Tabakalar eğime
paralel ise heyelan daha fazla görülür.

Yol yapım çalışmaları
ile yamaç denge profilinin bozulması.

Depremler

Türkiye’de
heyelan olayı en fazla Karadeniz Bölgesi’nde Doğu Karadeniz Bölümünde
görülür. Sebepleri: Yağışın ve eğimin fazla olması ile toprağın killi
olmasıdır. En fazla görüldüğü dönem ilkbahardır. Sebebi kar erimeleri
ile toprağın suya doygun hale gelmesidir.

EROZYON

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Erozyon (toprak aşınması), koruyucu örtüden yoksun
kalan toprağın su ve rüzgarın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır.

Akarsu
ve rüzgar erozyonunun birlikte etkili olduğu yerlerin ortak özelliği
bitki örtüsü bakımından fakir olmalarıdır.
EROZYONDA ETKİLİ FAKTÖRLER
Arazinin
çok engebeli olması,
Eğimli arazilerde arazinin eğime paralel
sürülmesi.
Bitki örtüsünün tahrip edilmesi: Orman yangınları, tarla
açmak amacıyla ağaçların kesilmesi, otlaklarda aşırı otlatılma
yapılması, anız örtüsünün yakılması gibi.
Yağışların sağanak yağış
şeklinde olması
Tarım alanlarının amaç dışı kullanılması (Tarım
alanlarına fabrika yapımı,
Tarım alanlarının yerleşmeye açılması
gibi)
Hızlı nüfus artışı ile toprağın aşırı işlenmesi
EROZYONUN
SONUÇLARI
Verimsizleşen ve yok olan tarım arazileri üzerinde
yaşayanları besleyemez duruma gelip, kırsal kesimden kentlere doğru göçü
arttırır.
Ekolojik denge bozulur.
Meraların yok olması
hayvancılığın gerilemesine neden olur.
Erozyon sonucu taşınan verimli
topraklar, baraj göllerini doldurarak, ekonomik ömürlerini kısaltır.
Bitki
örtüsü ve toprağın olmadığı bir yüzey, kar ve yağmur sularını
emmediğinden, doğal su kaynakları düzenli ve sürekli olarak beslenemez.
Kaybedilen
toprak örtüsünün yeniden oluşması için binlerce yıl gerekir.
İçme
sularında kirlenme olur.

EROZYONU ÖNLEMEK İÇİN;
Mevcut bitki
örtüsü korunarak ağaçlandırma yapılmalıdır.
Eğimli tarım alanlarında
tarla eğime dik sürülmeli veya taraça (seki) yapılmalıdır
Nöbetleşe
tarım yöntemi uygulanmalı (bu yöntemde asıl amaç erozyonu önlemek
değildir. Verimi artırmaktır.)
Otlaklarda erken ve aşırı otlatma
yapılmamalıdır.
Baraj gölü yamaçları ağaçlandırılmalıdır.
Akarsu
taşkınları önlenmelidir.
Anız örtüsü yakılmamalıdır.
TÜRKİYE'DE
EROZYON
Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de toprak kaybı sürecinin en
önemli etkeni erozyondur. Arazi eğimi, iklim, bitki örtüsü ve toprak
özelliklerinin etkileşimi sonucu oluşan doğal erozyonun yanı sıra,
insanın doğaya müdahalesi temeline dayanan bir dizi yapay etken,
erozyonu bir afet niteliğine dönüştürmektedir.
Türkiye kara yüzeyinin
%90’ında çeşitli şiddetlerde erozyon devam etmektedir Türkiye'de
akarsularla birlikte birim alandan taşınan toprak, ABD'nin 7, Avrupa'nın
17 ve Afrika'nın 22 katı daha fazla düzeydedir.