Eğitim ve Kültür Alanında İnkılaplar

1. Milli Eğitim
Ülkemiz insanlarının iyi eğitim almaları ülkemizin
geleceği açısından çok önemlidir. ******: “Cahillik yok edilmedikçe
yerimizdeyiz...Yerinde duran bir şey ise geriye gidiyor demektir.”
diyerek eğitim konusunda Türk milletine yol göstermiştir.
a. Tevhid-i
Tedrisat (Öğretim Birliği Kanunu) ve Medreselerin Kaldırılması
Medrese;
kelime anlamı olarak ders görülen yer demektir. Osmanlı Devleti'nde
medreseler uzun süre modern eğitim kurumları olarak görev yaptılar.
Ancak son dönemlerde eğitim sisteminde bozulmalar görüldü. Medreselerde
yalnızca dini dersler okutulmaya başlandı. Bu durum, medreselerin
yozlaşmasına ve önemini kaybetmesine yol açtı. Ardından da yeni okullar
açılmaya başlandı.
Bütün bunlar, eğitimde karmaşaya, toplumda da
kültür çatışmasına yol açıyordu. ******, ilk olarak eğitimdeki ikiliği
kaldırmaya karar verdi. Çünkü farklı okullarda yetişen insanlar
birbirlerinden çok farklı kültürle sahip oluyorlardı. Mustafa Kemal'e
göre bir milletin evlatları amaçları birbirlerinden faklı eğitim
kurumlarında yetiştirilemezdi. Devletin dayandığı milliyetçi, laik ve
cumhuriyetçi anlayışın eğitimde de uygulanması gerekliydi. Bunun için
Türkiye Büyük Millet Meclisi 3 Mart 1924'te Tevhid-i Tedrisat (öğretim
birliği) Kanunu'nu çıkarttı.
Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun kabul
edilmesinin sonuçları:
1. Öğretim birliği sağlanarak Türkiye
Cumhuriyeti sınırları içindeki bütün okullar, Milli Eğitim Bakanlığı'na
bağlandı.
2. Eğitimde laikleşme sağlandı.
3. Medreseler
kapatılarak eğitimde çağdaşlaşma gerçekleştirildi.
4. Çağdaş eğitim
ve öğretim kurumları açıldı.
5. Azınlık ve yabancı okulların
zararlı çalışmaları kısmen azaltıldı.
Günümüzde modern anlamda genel
ve özel liseler, Fen ve Anadolu liseleri, ticaret liseleri, imam-hatip
liseleri, Anadolu öğretmen liseleri vb. okullar açılarak ******'ün
çizdiği hedef doğrultusunda eğitim ve öğretim faaliyetleri sürmektedir.


b.
Türk Milli Eğitiminin Önemi
Ülkemizin ilerlemesi kalkınması ve güçlü
olması eğitimde göstereceği başarıya bağlıdır.
Türk Milli
Eğitimi'nin temel amaçları şunlardır:
1. Türkiye Cumhuriyeti'ne
karşı görev ve sorumluluklarını bilen vatandaşlar yetiştirmek,
2.
****** ilke ve inkılaplarının nesilden nesile ulaştırılmasını
sağlamak,
3. Milli birlik ve beraberlik bilinci aşılamak.
c.
Eğitim Politikası ve Eğitimde Uygulanacak ilkeler
Eğitim politikası
eğitimde izlenecek yol ve yapılacak çalışmalar demektir. ******, eğitim
sisteminin Milli ve çağdaş olmasını savunmuştur. Bunun yanında
“Dünyanın her türlü ilminden buluşlarından, ilerlemelerinden
yararlanılmalı.” demiştir. Eğitimde uygulanacak ilkeler Türkiye
Cumhuriyeti'nin dayandığı temel ilkelerdir. Bu ilkeler cumhuriyetçilik,
milliyetçilik, halkçılık, laiklik, devletçilik, inkılapçılıktır.
EĞİTİMDE
UYGULANACAK İLKELER
Cumhuriyetçilik Milliyetçilik Halkçılık Laiklik
Devletçilik inkılapçılık
d. Milli Eğitimde Gözetilecek Esaslar
Milli
eğitim sistemi Türkiye Cumhuriyeti'nin temel ilke ve değerlerine göre
esaslar belirlemiştir. Bu esaslar şunlardır:
1. Öğretimde birlik
sağlanması,
2. Eğitimde kız ve erkek çocuklarına eşitlik
sağlanması,
3. Eğitimin yaygınlaştırılması ve kolaylaştırılması,
4.
İlköğretimin zorunlu ve ücretsiz olması,
5. Öğretimde teori
(bilgi) ve uygulamanın (öğrenilen bilgiyi kullanma) birlikte verilmesi.
6.
Eğitimin uygulamalı yapılması,
7. Öğretim programlarının çağın
gereklerine uygun ve sosyal hayatın ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde
düzenlenmesi,
8. Eğitim programlarının Milli, bilimsel ve çağdaş
olması,
9. Eğitim ve öğretimde disiplinin sağlanması,
10.
Yetenekli öğretmenlerin yetiştirilmesi ve öğretmenlik mesleğinin çekici
hale getirilmesi.
e. Eğitimde Öğretmenin Rolü ve Önemi
Eğitim
faaliyetlerinin yürütülmesi ancak iyi yetişmiş hür düşünceli mesleğini
seven öğretmenlerle mümkündür. ****** öğretmenlere: “Sizin başarınız
cumhuriyetin başarısı olacaktır.” demiştir. Öğretmenlerin geleceğin
insanlarını en mükemmel şekilde eğitmeleri için kendilerini de en iyi
şekilde yetiştirmeleri gerektiği vurgulamıştır.
f. Yeni Türk
Harflerinin Kabulü
Türkler ilk önceleri kendilerine ait Göktürk ve
Uygur alfabelerini kullanmışlardı. İslamiyet’in kabulünden sonra ise
Arap harfleri kullanılmaya başlandı. Yeni Türk devletinin kurulmasından
sonra Türkçe’nin daha kolay yazılıp okunması için alfabenin
değiştirilmesi gerektiği düşüncesi doğdu. Bu şekilde okuma yazma
oranının daha da artacağı düşünüldü.
1927 yılında kurulan bir
komisyon tarafından latin alfabesinden yararlanarak yeni Türk alfabesi
hazırlandı. Yeni alfabenin yapılmasıyla Harf inkılabı gerçekleştirilmiş
oldu. Harf inkılabı bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından halka
duyuruldu.
Halkın yeni alfabeyi öğrenmesi için Millet Mektepleri
açıldı. Mustafa Kemal Paşanın kendisi de bizzat öğretmenlik yaparak bu
önemli kültür hareketine “başöğretmen” olarak katkıda bulundu.
******'ün Millet Mekteplerinin Başöğretmeni unvanını aldığı 24 Kasım
günü, her yıl öğretmenler günü olarak kutlanır. Yeni harfler 1 Kasım
1928'de meclis tarafından kabul edildi. Osmanlıca yazı yasaklanarak
yazılarda latin alfabesinin kullanılması zorunluluğu getirildi.
Harf
inkılabı'nın sonuçları:
1. Türk dilinin gelişmesi sağlandı.
2.
Çağdaşlaşma yolunda önemli bir adım atılmış oldu
3. Yabancı dil
öğrenmek kolaylaştı.
4. Okuma yazma oranı ve yazılan basılan eser
sayısı arttı.
5. Türkçe, Arapça ve Farsça gibi dillerin etkisinden
kurtuldu

2. Milli Tarih
a. Yeni Tarih Anlayışı
******.******'e
göre bir milletin oluşmasında en önemli etkenlerden biri tarih birliği
idi. ******'ün Türk tarihine ilgi göstermesi milliyetçi düşüncesinden
kaynaklanmaktadır.******, Türk tarihinin araştırılması için doğru
kaynak ve belgelerin kullanılmasını ve daha bilimsel araştırmalar
yapılabilmesi için Türk Tarih Kurumu'nu kurdu.
b. Türk Tarihinin
Zenginliği ve Türk Milletinin Tarihteki Yeri
Türk tarihi çok eski
dönemlere dayanır. Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat yakınlarında yapılan
kazılarda Türklerin atalarına ait olduğu sanılan M. Ö. 4500 yıllarına
kadar uzanan kalıntılara rastlanılmıştır. Türklerin teşkilatçı yapıları
ve savaşçı özellikleri tarih boyunca birçok devlet kurmalarını
sağlamıştır. Türkler, dünya tarihini etkileyen büyük devletler ve
imparatorluklar kurmuşlardır. Tarihte kurulan 16 büyük Türk devleti
cumhurbaşkanlığı forsunda yer alan 16 yıldızla simgeleştirilmiştir.
****** bu konuda: “Türk kabiliyet ve kudretinin tarihteki başarıları
meydana çıktıkça bütün Türk çocukları kendileri için lazım olan atılım
kaynağını o tarihten bulabileceklerdir. Türk çocukları bu tarihten
bağımsızlık fikrini kazanacaklar, o büyük başarıları düşünecekler,
harikalar yaratan adamları öğrenecekler, kendilerinin aynı kandan
olduklarını düşünecekler ve bu kabiliyetle kimseye boyun
eğmeyeceklerdir.”demiştir.
c. Medeni ve Birleştirici Tarih Görüşü,
******'ün Tarih Anlayışı
******, bir milletin ortak tarihe sahip
olmasını, milli birliğin temeli olarak görmüştür. Türk tarihinin
ihtişamını ortaya koyan çalışmalara destek vermiştir. Böylece Türk
kültürünün gelişmesi ve yükselmesi için büyük katkıda bulunmuştur.
******,
Türk gençlerinin atalarının yaptığı büyük işleri öğrenerek onları örnek
almalarını istemiştir. Türk milletinin tarihteki yerini bilmesini ve
bununla övünmesini isteyerek milli bağımsızlık duygusunu
kuvvetlendirmesini istemiştir. ******'ün tarih anlayışı insanlığı büyük
bir aile olarak görür. Bu aileyi bölen ve parçalayan savaşlar
yapılmasını doğru bulmaz.


3. Türk Dili Çalışmaları
Dil bir
milletin varlığını korumasını sağlayan ve ilerde de millet olarak
yaşamasını gerçekleştiren en önemli etkenlerden biridir. Bir millet
kendine ait bir dil kullandığı sürece milli duygu ve düşünceleri
güçlenir. Günlük hayatında isteyerek farklı diller konuşan insanlar
zamanla konuştukları dilin kültürünü de benimsemeye başlarlar. Bu durum
bir milletin sonu olabilir.
Osmanlı Devleti'nde yazı dili olarak
Osmanlıca kullanılmakta idi (Osmanlıca Arap harfleriyle yazılan
Türkçe'dir.)
******, Türkçe'yi milli birlik ve beraberliğin
sağlanmasında büyük bir kaynak olarak görmüştür. Türkçe, Türk milletini
meydana getiren unsurların başında gelir.
Bu çalışmaların yapılması
için bizzat ****** tarafından Türk Dil Kurumu kurulmuştur.
Türk Dil
Kurumu ve Türk Tarih Kurumu ******'ün Milliyetçilik ilkesi
doğrultusunda kurulmuştur.
4. Milli Kültür
Kültür; bir toplumda
geçerli olan ve gelenek halinde süregelen her türlü duygu, düşünce,
yaşayış, dil ve sanat varlıklarının bütünüdür. ******, kültürü bir
milletin çeşitli alanlarda yapabildiği işlerin ortak sonucu olarak
tanımlamıştır.
Kültür, bir millette tarih boyunca oluşturduğu ve
geliştirdiği bir olgudur. ****** hedef olarak: “Milli kültürümüzü
çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkaracağız.” demiştir.
1.
Güzel Sanatlar
****** sanatı güzelliğin ifadesi olarak görür.
Görülen güzellik birçok şekilde ifade edilebildiğinden dolayı sanatta
çok çeşitlidir. Sanatla uğraşmak uygar olmanın en önemli ölçüsüdür.
Sanat sayesinde ortak güzellikleri paylaşan insanlar arasında birlik
duygusu da kuvvetlenir.
Güzel sanatların gelişmesi için Güzel
Sanatlar Akademisi ve konservatuarlar açılmıştır. Böylece bir çok alanda
ünlü Türk sanatkarları yetişmiştir.